Οι σιελογόνοι αδένες είναι οι αδένες που είναι υπεύθυνοι για την παραγωγή σάλιου τόσο στην ηρεμία όσο και κατά τη διάρκεια της σίτισης. Υπάρχουν 3 ζεύγη μείζονων σιελογόνων αδένων ( παρωτίδα , υπογνάθιος , υπογλώσσιος αδένας) και πολυάριθμοι (700-1100) ελάσσονες σιελογόνοι αδένες διάσπαρτοι στη στοματική κοιλότητα.
Καθημερινώς παράγονται περίπου 1000 ml σιέλου από τους σιελογόνους αδένες . Ο υπογνάθιος αδένας είναι υπεύθυνος για το 70% περίπου(και κυρίως ανάμεσα στα γεύματα) , η παρωτίδα για το 30%( κυρίως κατά τη διάρκεια των γευμάτων) και ο υπογλώσσιος με τους ελάσσονες για το 5%.
Οι όγκοι των σιελογόνων αδένων αποτελούν το 5% των όγκων της κεφαλής. Οι άνδρες προσβάλλονται σε ίδιο ποσοστό με τις γυναίκες , ενώ στα παιδιά είναι αρκετά σπάνιοι. Ο αδένας που προσβάλλεται συχνότερα είναι η παρωτίδα ( στο 80% οι όγκοι είναι καλοήθεις) ενώ στους υπόλοιπους αδένες τα ποσοστά των κακοηθειών είναι μεγαλύτερα ( 50%στον υπογνάθιο , ως και 90% στους ελάσσονες). Ο συχνότερος καλοήθης όγκος είναι το πλειόμορφο αδένωμα , ενώ από τους κακοήθεις όγκους συχνότερα ανευρίσκεται το βλεννοεπιδερμοειδές καρκίνωμα και το αδενοκαρκίνωμα.Οι όγκοι των σιελογόνων αδένων έχουν βραδεία εξέλιξη . Η απότομη αύξηση ,ο πόνος και η παράλυση του προσωπικού είναι κακοί προγνωστικοί δείκτες.
Ο ακρογωνιαίος λίθος της θεραπείας των όγκων των σιελογόνων αδένων είναι η χειρουργική αντιμετώπιση. Τα χειρουργεία που διενεργούνται αναλόγως της θέσης, του είδους και της έκτασης του όγκου είναι η επιπολής παρωτιδεκτομή, η ολική παρωτιδεκτομή, ηαφαίρεση του υπογναθίου ενώ σε κάποιες περιπτώσεις κυσταδενολεμφώματος στην παρωτίδα μπορεί να γίνει και εξωκαψική παρασκευή του όγκου . Σε περίπτωση κακοήθειας και αναλόγως του ιστολογικού τύπου του όγκου έχει θέση και ο λεμφαδενικός καθαρισμός του τραχήλου ή/ και μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία. Με τα ως τώρα δεδομένα δεν έχει θέση στη θεραπεία του καρκίνου των σιελογόνων αδένων η χημειοθεραπεία.
